*mizaha sırtını dönmeyen şairlerimizdendir Salâh BİRSEL...*

SALÂH BİRSEL VE  
NOT DEFTERİMDEKİ "NOT"LAR:

 o7 Haziran 1992 tarihinde İzmir-Karşıyaka Belediyesi Nikâh Salonu'nda "Salâh BİRSEL'e Saygı Günü" etkinliği gerçekleştirilmişti.
O etkinlik sırasında, Salâh BİRSEL'in ağzından "not"lar almışım defterime. Siz Değerli Dostlarla paylaşmak yararlı olacaktır:
O gün kendisini dinleyenler, usta şair Salâh BİRSEL'in, sözlerindeki içtenlikle sarmalandılar. Alışılmadık bir söylem biçimi vardı. Sözcükleri de, benzetmeleri de öyle... Alışılmadık, aykırı ama zarafetle söylenmiş sözlerdi. Bir başkasından duyulsa tepki çekebilecek bu sözler, onun ağzından çıkınca kolay kabul görüyordu.
O toplantıda; -söyleşinin akışı içinde- kimi şair ve sanatçıları şu sözlerle tanımlamış / eleştirmişti:

"Dul karı beslemeleri... Bilgiçler..." 
1- "Bir şiir, ona giren sözcüklerden değil; bir de girmeyenlerden oluşur." demişti.
2- "Sanatçı, halkı oyalamakla yükümlü değildir." diyerek; toplumsal sorumluluk bilincinden uzak, sırf gösteriş olsun diye sanatı kullananlara gönderme yapmıştı..
3- "Vurmayın güvercinleri uçarken,
.... Uçarken, şairleri vuruyorsunuz." dizeleri de o gün söyledikleri arasındaydı.
4- "Bir yazıyı hiçbir türe sokamıyorsanız, o yazı denemedir." sözünü Simith Cansın'dan aktardıktan sonra, eklemişti:
"Deneme, resmî dille yazılmaz."
* * *
Salâh BİRSEL şiirlerinde ilk dikkâti çeken şey; alışılmamış bir söylem ve ilk kez duyulsa da yabancılık çekmeden anlayıverdiğimiz sözcükler(i)dir. Ona özgü sözcüklerdir bunlar. Sözcükleri, "cambazlığa kaçmadan" şiirine oturttuğu için, benimsemek kolay olur.
Örnekse, "HAYDAR HAYDAR-VII:
Ufak o kadar ufak horhorlar
Varsa bir çılgın leylak
Ben içindeyim
. . .
Salâh BİRSEL'in kullandığı dil; Arnavut kaldırımlı, balkonlarında gün boyu çamaşırlar asılı; cumbalı-ahşap evli sokakların diline benzer. O sokakta yaşayan ve komşuluk hatrı bilinen, hatırlı gönüllü insanların sade ve samimi dili gibidir. Şiirlerinde ironi ve humor özellikleri taşıması biraz da bundandır. Bu dil; şiirimize bir zenginlik ve modernlik katmıştır.
*Bu bağlamda, "HACİVAT'IN EVİ" adlı şiirine bir gözatalım:
Köşede ufaraktan
Bir tüfek atımı duraktan
Kapı pencere elekten
Döşemeler zemberekten
Dökülmekten
Sökülmekten
İncelmiş süprülmekten* * *
1919 yılında Bandırma'da dünyaya gelen Salâh BİRSEL'i 10 Mart 1999'da yitirdik.
İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünden mezun olan BİRSEL'in;
Dünya İşleri (1947)
Hacivat’ın Karısı (1955)
Ases (1960)
Kikirikname (1961)
Haydar Haydar (1972)
Köçekçeler (1981, Bütün Şiirleri)
Bütün Şiirleri (1986).... adlı ŞİİR KİTAPLARI yanında, başka türlerde yazılmış yapıtları da vardır.
.................................................. sevdakâr çelik

........................
HACİVAT'IN KARISIHacivat’ın karısı
İncecikten yeldirmeli
Göz kaş oynatmalı
Gerdan kırmalı
Belden sarmalı
...... Gülmeli güldürmeli
Rakı süzmeli
Aşık üzmeli
Şiir süzmeli
... Hacivat’ın karısı
... Beyoğlu'nda gezmeli
........... Salâh BİRSEL
*-*-
PENCEREDE KADINLAR
İlkin bir sarışın açtı pencereyi
Sonra bir hallicesi bir dillicesi
Daha sonra güldü kaçtı
Kadınların en incesi
Derken sıra esmere geldi
Bir etlicesi bir sütlücesi
........ Salâh BİRSEL*-*-*KİKİRİKNAME
Sizinkisi de gülmek mi a kikirikler
Gülünce şöyle sunturlu gülmeli
Bir iki üç dişleri göstermeli
Sırıtmalı değil zangır zangır gülmeli

Yakaları kolalatmalı bir iki üç
Bir iki üç başları doğrultmalı
Boşuna değil bu öğütler inanın
Gülünce sabah akşam gülmeli

Ceketler kavuşturmalı bir iki üç
Köşelerde değil ortalarda gülmeli
Düğmeleri parlatmalı zamanında
Gülünce şapkalarla gülmeli

Bir iki üç sayıyla bükülmeli
Sırayla değil hep birden gülmeli
İşin bütün inceliği burda a kikirikler
Gülünce dişleri göstermeli
........ Salâh BİRSEL
*-*-*KAMER HANIM
Gün gelecek KAMER HANIM
Gençliğini düşünecek
Hafifçe daralacak kalbi
Mutfağa doğru gidecek
...
Yumurtayı çırparken kasede
Durup saçlarını çözecek
Şurup kaynayacak bir kenarda
Hatıralar üşüşecek
...
Ve yayıldıkça mutfağa pasta kokusu
O da endamını gerecek
Bir tabak alacak raftan
HACİVAT beni sevmişti sahi deyecek

...
Gün gelecek KAMER HANIM
Boyuna pasta pişirecek
............. Salâh BİRSEL*-*-*İÇİ KAPALI BALOBir ileri üç geri
Üç geri bir ileri
Otursan da kalksan da
Aklında bunu tutacaksın
...
Yaşam bazlama suratlıdır
Düşünce değiştirir bıkmadan
Sıkı durmazsan bastığına yapışmazsan
Seni olmayacak islerde çürütür
...
Niye kızdınsa dun
Bugün de ona kızacaksın
Şallak şullak giyinecek
Şallak şullak hoplayacaksın
...
Bir ileri üç geri
Üç geri bir ileri
Değişenlere değil
Değişmeyenlere koşacaksın
........ Salâh BİRSEL***
ŞİİRLER ŞİİRİYazdığım şiirler içinde benim
Bir tanesi öyle içten öyle güzel
Jale mutlak siz de beğenirsiniz
Bir yeri var hele bütün yazılanlara bedel
...
Sizsiniz Jale o satırlarda adı geçen
Beyhan sizsiniz, Güzin siz
Siz eskiden benim şiirlerime
Hep birden girerdiniz
...
Siz ki keskin kokuydunuz dünyadan
Yeşildiniz, parlaktınız, tizdiniz
Siz aşkın kuvvetiydiniz
On sekizinde ve baharda
........ Salâh BİRSEL